इको फ्रेंडली गणेशोत्सव शासन निर्देशांचे पालन करून उत्साहाने साजरा करण्याचे नमुंमपा आयुक्त श्री. राजेश नार्वेकर यांचे आवाहन
नवी मुंबई (प्रतिनिधी)- यावर्षी गणेशोत्सव 2023 ला 19 सप्टेंबर 2023 पासून सुरुवात होत असून 28 सप्टेंबर पर्यंत गणेशोत्सव तसेच 15 ते 24 ऑक्टोबर 2023 या कालावधीत नवरात्र उत्सव साजरा होणार आहे.
सार्वजनिक गणेशोत्सव व नवरात्रोत्सवामध्ये अवलंबावयाच्या प्रक्रियेबाबत मा. मुख्यमंत्री महोदय यांच्या अध्यक्षतेखाली दि. 17 मे 2023 रोजीच्या बैठकीतील निर्देश आणि गृह विभागाकडून मागील वर्षी दि. 8 ऑगस्ट 2022 रोजीच्या प्राप्त मार्गदर्शक सूचनांच्या परिपत्रकानुसार -
• सार्वजनिक गणेशोत्सवासाठी गणेशोत्सव मंडळांनी महापालिका/स्थानिक प्रशासन यांची त्यांच्या धोरणानुसार यथोचित पूर्वपरवानगी घेणे आवश्यक राहील.
• मा.न्यायालयाने निर्गमित केलेले आदेश आणि महापालिका तसेच संबंधित स्थानिक प्रशासनाचे मंडपांबाबतचे धोरण यांच्याशी सुसंगत असे मर्यादित स्वरुपाचे मंडप उभारण्यात यावेत. यावर्षीचा गणेशोत्सव साध्या पध्दतीने साजरा करणे अपेक्षित असल्याने घरगुती तसेच सार्वजनिक गणपतींची सजावट करतांना त्यात भपकेबाजपणा नसावा.
• सर्व गणेशभक्त, गणेशोत्सव मंडळे आणि नागरिकांनी शक्यतो प्लास्टर ऑफ पॅरिस (पीओपी) पासून घडविलेल्या श्री गणेशमूर्तींची विक्री अथवा खरेदी करु नये.
• ‘पीओपी’ मूर्तींऐवजी शाडू मातीपासून घडविलेल्या मूर्तींची प्रतिष्ठापना करावी.
• पारंपारिक गणेशमुर्तींऐवजी घरातील धातू /संगमरवर आदी मुर्तींचे पूजन करावे. मूर्ती शाडूची/पर्यावरणपूरक असल्यास त्याचे विसर्जन शक्यतो घरच्या घरी करावे. विसर्जन घरी करणे शक्य नसल्यास नजिकच्या महानगरपालिकेने बनविलेल्या कृत्रिम विसर्जन स्थळी विसर्जन करावे.
• उत्सवाकरिता वर्गणी/देणगी स्वेच्छेने दिल्यास त्यांचा स्विकार करावा.
• जाहिरातीच्या प्रदर्शनामुळे गर्दी आकर्षित होणार नाही याची काळजी घ्यावी. आरोग्य विषयक व सामाजिक संदेश असलेल्या जाहिराती प्रदर्शित करण्यास पसंती देण्यात यावी.
• सांस्कृतिक कार्यक्रमांऐवजी आरोग्य विषयक उपक्रम/शिबीरे (उदा.रक्तदान) आयोजित करण्यास प्राधान्य देण्यात यावे आणि मलेरिया, डेंग्यू इ. आजार आणि त्यांचे प्रतिबंधात्मक उपाय तसेच स्वच्छता यांबाबत जनजागृती करण्यात यावी.
• वेळोवेळी निर्गमित केलेल्या परिपत्रकानुसार इतर निर्बंध कायम राहतील.
• आरती, भजन, कीर्तन वा अन्य धार्मिक कार्यक्रम आयोजित करतांना गर्दी होणार नाही तसेच ध्वनी प्रदूषण संदर्भातील नियमांचे व तरतूदींचे पालन करण्यात यावे.
• श्रीगणेशमूर्ती दर्शनाची सुविधा ऑनलाईन, केबल नेटवर्क, वेबसाईट व फेसबूक इत्यादींद्वारे उपलब्ध करुन देण्याबाबत व्यवस्था करण्यात यावी.
• गणपती मंडपांमध्ये निर्जंतुकीकरणाची पर्याप्त व्यवस्था करण्यात यावी. प्रत्यक्ष येऊन दर्शन घेऊ इच्छिणा-या भाविकांबाबत स्वच्छतेचे नियम पाळण्याकडे विशेष लक्ष देण्यात यावे.
• विसर्जनाच्या पारंपारिक पध्दतीत विसर्जन स्थळी होणारी आरती घरीच करुन विसर्जन स्थळी कमीत कमी वेळ थांबावे. लहान मुले आणि ज्येष्ठ नागरिकांनी सुरक्षेच्या दृष्टीने विसर्जन स्थळी जाणे टाळावे.
• महानगरपालिका, विविध मंडळे, गृहनिर्माण संस्था, लोकप्रतिनिधी, स्वयंसेवी संस्था इत्यादींच्या मदतीने गणेशमुर्तींच्या विसर्जनाकरिता कृत्रिम तलावांची निर्मिती करण्यात यावी.
• महाराष्ट्र शासन तसेच महानगरपालिका, पोलीस, स्थानिक प्रशासन यांनी विहित केलेल्या नियमांचे अनुपालन करणे बंधनकारक राहील. तसेच या परिपत्रकानंतर व प्रत्यक्ष सण सुरु होण्याच्या मधल्या कालावधीत अजून काही सूचना प्रसिध्द झाल्यास त्यांचे देखील अनुपालन करण्यात यावे.
• गणेशोत्सव व नवरात्रोत्सवाच्या अनुषंगाने अवलंबिण्याच्या परवानगी प्रक्रियेबाबत सर्व विभाग कार्यालय स्तरावर बैठका आयोजित करण्यात येणार असून, मंडळाच्या पदाधिकाऱ्यांनी या बैठकीस उपस्थित राहून माहिती घ्यावयाची आहे.
नवी मुंबई महानगरपालिकेच्या कार्यक्षेत्रात तात्पुरत्या स्वरुपात मंडप, ध्वनी प्रदूषण नियमांची काटेकोर अंमलबजावणी तसेच रस्ता, पदपथ व पादचारी मार्गावर तात्पुरत्या स्वरुपात मंडप व तत्सम रचना उभारणे संदर्भात मा.उच्च न्यायालयाने जनहित याचिका क्रमांक 173/2010 संदर्भात दिलेल्या निर्देशानुसार गतवर्षीप्रमाणे यावर्षीही मंडप उभारणे परवानगी देण्याची “इ-सेवा संगणक प्रणाली” नवी मुंबई महानगरपालिकेने विकसीत केली आहे.
सर्व गणेशोत्सव / नवरात्रौत्सव मंडळे व नागरिक यांनी नवी मुंबई महापालिकेच्या www.rtsnmmconline.com या वेबसाईट (Website) वर गणेशोत्सवामध्ये मंडप उभारण्याकरिता ऑनलाईन परवानगी अर्ज दाखल करण्यास गणेशोत्सवापूर्वी एक महिना आधी दि. 19 ऑगस्ट 2023 पासून कार्यालयीन वेळेमध्ये सुरुवात करण्यात आली आहे. मंडप उभारणी करता कोणतेही शुल्क अथवा अनामत रक्कम आकारण्यात येणार नाही याचीही विशेष नोंद घ्यावयाची आहे.
नवरात्रौत्सवासाठीही याच वेबसाईटवर मंडप उभारणेकरीता परवानगी अर्ज सादर करावयाचे आहेत. दोन्ही उत्सवाच्या १० दिवस अगोदर ऑनलाईन प्रणालीद्वारे परवानगी देणे बंद करण्यात येणार आहे याची मंडळाच्या पदाधिकाऱ्यांनी नोंद घ्यावयाची आहे.
गणेशोत्सव व नवरात्रौत्सव याकरिता सर्व संबधित विभागांची परवानगी घेतल्याशिवाय कुठल्याही प्रकारच्या मंडपाची उभारणी सुरु करु नये, तसेच केवळ परवानगी अर्ज दाखल केल्यामुळे परवानगी मिळेल असे गृहीत धरु नये आणि परवानगीशिवाय मंडपाची उभारणी सुरु करु नये असे महानगरपालिकेच्या वतीने स्पष्ट करण्यात आले आहे. महानगरपालिका हद्दीत कोणत्याही मंडपाची उभारणी परवानगीशिवाय केल्यास अशा मंडपावर निष्कासनाची कार्यवाही केली जाईल याची सर्व गणेशोत्सव व नवरात्रौत्सव व अन्य धार्मिक कार्यक्रम सादर करणा-या मंडळ/नागरिकांनी दक्षता घ्यावी असे सूचित करण्यात येत आहे.
मंडप उभारणी परवानगी अर्ज विहित कालावधीमध्ये महानगरपालिकेच्या संबंधित विभाग कार्यालयाकडे www.rtsnmmconline.com या वेबसाईटवर ऑनलाईन (Online) सादर करावेत. लेखी परवानगी प्राप्त झाल्याशिवाय कोणत्याही प्रकारच्या मंडपाची उभारणी करु नये. विशेष करुन गणेशोत्सव/नवरात्रौत्सव व अन्य धार्मिक कार्यक्रम सादर करणा-या मंडळानी याची नोंद घ्यावी. उत्सव सुरु होण्याच्या १० दिवस अगोदर कोणतेही परवानगी अर्ज विभाग कार्यालयात स्विकारले जाणार नाहीत किंवा मंडप उभारणेसाठी परवानगी दिली जाणार नाही याची नोंद घ्यावी आणि पर्यावरणपूरक इको फ्रेंडली श्री गणेशोत्सव साजरा करावा असे आवाहन महापालिका आयुक्त राजेश नार्वेकर यांच्या वतीने करण्यात येत आहे.